Cách đây mấy hôm có gặp một người bạn thân, ngồi nói chuyện thì mới biết một người bạn trong nhóm đã đi xa... Bất ngờ kinh khủng!
Và đặc biệt biết được một thứ bệnh mình mới nghe tên... L U P U T
Lên mạng tìm tên bệnh này thì có rất nhiều bài viết về nó.
Lupus ban đỏ hệ thống không thể chữa khỏi Lupus là một từ latin có nghĩa là chó sói, xuất phát từ việc người bệnh thường có ban đỏ đặc trưng ở mặt giống như hình vết cắn của chó sói. Bệnh không khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát nếu được điều trị đúng.
Theo nghiên cứu của khoa Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống chiếm khoảng 1/3 số trường hợp điều trị nội trú với 400-500 người mỗi năm. Bệnh được Hebra mô tả lần đầu vào năm 1845. Đây là một bệnh tự miễn mạn tính, không rõ nguyên nhân, gây tổn thương hầu hết các hệ cơ quan trong cơ thể. Trong trường hợp nặng, nó có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Bình thường, hệ miễn dịch giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của các tác nhân lạ (vi khuẩn, virus...) nhưng trong lupus ban đỏ hệ thống và các bệnh tự miễn khác, hệ miễn dịch mất khả năng phân biệt lạ-quen. Nó quay ra chống lại chính mình bằng cách sinh ra các kháng thể chống lại tế bào của hầu hết các cơ quan. Trong tên của bệnh, lupus có nghĩa là chó sói, vì người bệnh thường có ban đỏ ở mặt giống hình vết cắn của chó sói. Từ "ban đỏ" để chỉ một dấu hiệu phổ biến ở hầu hết các bệnh nhân. Từ "hệ thống" được sử dụng do bệnh gây ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể. Nguyên nhân gây bệnh chưa được biết rõ nhưng người ta cho rằng bệnh xuất hiện do sự phối hợp của nhiều yếu tố, gồm di truyền (anh chị em ruột bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 20 lần người thường), môi trường (nhiễm khuẩn, tiếp xúc với hóa chất, ánh nắng mặt trời) và nội tiết (bệnh chủ yếu gặp ở phụ nữ tuổi sinh đẻ và nặng lên khi mang thai).Bệnh Luput ban đỏ hệ thống (bệnh luput đỏ) là một bệnh do rối loạn miễn dịch, trong đó cơ thể tự tạo ra kháng thể làm tổn hại nhiều cơ quan trong cơ thể và đến nay vẫn chưa có cách phòng ngừa được.
Bệnh luput đỏ là bệnh gì?
Bệnh Luput đỏ là một bệnh do rối loạn miễn dịch, trong đó cơ thể tự tạo ra kháng thể làm tổn hại nhiều cơ quan trong cơ thể và đến nay vẫn chưa có cách phòng ngừa được. Ai có thể bị mắc bệnh? Bệnh luput đỏ có thể gặp từ trẻ nhỏ 2 tuổi cho đến người già 90 tuổi, tuy nhiên bệnh gặp nhiều ở phụ nữ trẻ (chiếm trên 2/3 trường hợp). Người dân ở các nước Đông Nam Á và Trung Quốc thường bị mắc bệnh nhiều hơn ở Châu Âu.Vì sao bệnh được phát hiện nhiều hơn so với trước đây? Có hai lý do bệnh luput đỏ được phát hiện nhiều là:
- Sự thông tin tuyên truyền y học càng ngày càng tốt hơn, trình độ hiểu biết của người dân được nâng cao rõ rệt. Vì vậy khi có vấn đề gì có liên quan đến bệnh tật thì họ cũng có được nhận thức ít nhiều nhờ đó họ đi khám và phát hiện bệnh kịp thời hơn.
Bệnh luput đỏ ngày càng được chẩn đoán nhanh chóng chính xác nhờ những tiến bộ của ngành y học nước ta.
Bệnh luput đỏ có mấy loại?
Hiện nay người ta phân bệnh luput ra làm 2 loại là:
- Luput đỏ mãn tính còn gọi là luput dạng đĩa, đây là bệnh chỉ xảy ra ở ngoài da, không ảnh hưởng đến nội tạng.
- Luput đỏ cấp tính còn gọi là luput đỏ rải rác hay hệ thống, đây là bệnh xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau, có thể vừa có ở ngoài da vừa có ở nội tạng.
Bệnh nguy hiểm như thế nào?
- Bệnh Luput dỏ mãn tính chỉ gây bệnh ở da, gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, không gây hoặc ít khi gây tác hại cho cơ thể.
- Bệnh Luput đỏ cấp tính hay hệ thống thì nguy hiểm hơn mãn tính vì bệnh có thể gây tổn hại ở nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể. Bệnh có điều trị được không? Bệnh Luput đỏ mãn tính và Luput đỏ cấp tính đều có thể điều trị được, việc điều trị cần phải kéo dài và theo dõi thường xuyên.
Bệnh Luput đỏ mãn tính
Đây là bệnh xảy ra ở ngoài da, nguyên nhân gây bệnh chưa được rõ
Bệnh biểu hiện như thế nào?
Bệnh thường phát hiện ở tuổi trung niên, phụ nữ chiếm trên 2/3 trường hợp. Triệu chứng chính gồm có:
- Một vùng da bị đỏ gọi là hồng ban hay ban đỏ
- Chung quanh có sự tăng sừng nổi gồ lên.
- Teo da ở chính giữa, có khi có giãn mao mạch.
- Bóp nhẹ có cảm giác đau.
- Vị trí hay gặp
+ Ở má, mũi hoặc thường đối xứng qua bên mũi
+ Ở da đầu
+ Ở lưng bàn tay, ngón tay.
+ Ở môi
- Tổng trạng: bình thường.
Diễn tiến của bệnh ra sao? Có biến chứng không?
- Thường kéo dài nhiều năm thành sẹo kém thẩm mỹ.
- Một số ít trường hợp tiến triển thành bệnh luput đỏ hệ thống, hoặc có thể bị ung thư da. Có tác hại gì nếu không được phát hiện và điều trị sớm?
- Bệnh có thể phát triển nhiều hơn, rộng hơn.
- Để càng lâu thì việc điều trị sẽ kéo dài và khó khăn hơn.
Bệnh điều trị như thế nào?
- Cần tránh nắng, bôi kem chống nắng khi đi ra nắng.
- Không lo lắng nhiều, tránh để bị tress.
- Uống vitamin C, A, E, thuốc chống sốt rét tổng hợp.
Bệnh nhân nên và không nên làm gì khi mắc bệnh? Vì sao?
- Bệnh nhân nên đi đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và theo dõi thường xuyên. Không nên tự ý mua thuốc về nhà tự điều trị. Tự điều trị có thể làm bệnh phát nặng thêm, nguy hiểm hơn là có thể bị ngộ độc thuốc có thể gây tai biến cho cơ thể.
Bệnh Luput đỏ hệ thống Bệnh Luput đỏ hệ thống là gì?
Còn gọi là bệnh luput cấp hay luput đỏ lan tỏa, đây là một bệnh nặng vì có thể vừa gây bệnh ở ngoài da vừa có thể gây tổn hại đến một hoặc nhiều bộ phận khác trong cơ thể. Trước thời kỳ chưa có thuốc Corticoid thì bệnh nhân có dự hậu rất xấu, ngày nay nhờ có thuốc Corticoid và những thuốc khác trên 90 phần trăm người bị bệnh này có thể sống trên 10 năm.
Ai có thể bị mắc bệnh?
Bệnh thường gặp ở phụ nữ trẻ, rất ít gặp ở trẻ em và đàn ông.
Vì sao bị mắc bệnh?
Bệnh có thể có liên quan đến các yếu tố như: ánh nắng mặt trời, virus đang sử dụng một loại thuốc nào đó để chữa bệnh, do thai nghén, sau khi bị chấn thương, sau khi mổ xẻ, do yếu tố di truyền v.v…
Biểu hiện của bệnh như thế nào? Triệu chứng của bệnh luput đỏ hệ thống rất đa dạng và phức tạp
- Triệu chứng tổng quát: Nóng sốt, mệt mỏi, kém ăn, đau nhức cơ thể.
- Tổn thương ở da và niêm mạc.
+ Nổi ban đỏ ở bề mặt có thể gặp ban đỏ hình cánh bướm bao phủ trên mũi và lan ra 2 má, mặt hơi sưng, mí mắt dưới phù nhẹ. Tổn thương có thể bao phủ bằng những vảy rất mỏng. Ban đỏ có thể gặp ở ngón tay, bàn tay, cổ tay, đôi khi gặp chấm xuất huyết.
+ Rụng tóc thưa thớt ở vùng trên da đầu.
- Tổn thương khớp xương: Là triệu chứng hay gặp, bệnh nhân có thể bị đau khớp, viêm khớp, viêm gan, hoại tử xương, làm cử động và đi lại khó khăn.
- Tổn thương cơ: viêm cơ, đau cơ
- Tổn thương thận: đây là tổn thương nặng dễ gây tử vong nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Bệnh nhân có thể bị phù, đi tiểu ra máu.
- Tổn thương tim: cả 3 lớp của tim đều có thể bị tổn thường, động mạch vành tim có thể bị tổn thường và dễ gây tử vong.
- Tổn thương hô hấp: có thể gặp viêm màng phổi, viêm phổi, viêm phế quản. Bệnh nhân có triệu chứng tức ngực, khó thở, ho.
- Tổn thương tâm thần kinh: có thể gặp rối loạn tâm thần, động kinh.
- Tổn thương đường tiêu hóa: có thể gặp viêm gan, buồn nôn, ói.
- Tổn thương mạch máu: có thể làm tắc mạch máu, hội chứng Raynand: có thể bị tiết dịch ở vùng đáy mắt.
- Tổn thương ở mắt: có thể bị tiết dịch ở vùng đáy mắt.
- Thay đổi về huyết học:
+ Thiếu hồng cầu, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu.
+ Tốc độ lắng máu tăng cao
+ Phát hiện có tế bào luput đỏ và kháng thể kháng nhân trong máu.
Diễn biến của bệnh ra sao?
Tiến triển của bệnh luput đỏ hệ thống thường là thay đổi, khó tiên đoán được, tiên lượng tùy theo mức độ tổn thương nặng hay nhẹ của nội tạng. Thai nghén và sanh đẻ dễ làm bệnh phát nặng hơn. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp tiên lượng tốt hơn.
Khi đã phát hiện bệnh thì bệnh nhân nên làm gì?
Khi đã phát hiện bệnh luput đỏ hệ thống, bệnh nhân cần phải bình tỉnh, tránh sự lo lắng nhiều, cần tránh tiếp xúc với ánh nắng, tránh để mang thai khi bệnh đang phát triển.
Bệnh có điều trị được không?
Hiện nay việc điều trị bệnh luput đỏ hệ thống đã có những tiến bộ với các loại thuốc như Corticoid, kháng sốt nét tổng hợp, thuốc giảm miễn dịch v.v… Việc điều trị sớm và đúng sẽ giúp trên 90 phần trăm bệnh nhân sống quá 10 năm.
Các triệu chứng của lupus ban đỏ hệ thống có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ sau nhiều tháng, nhiều năm. Do bệnh ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể nên triệu chứng hết sức đa dạng và thường nặng lên vào các tháng mùa đông. Hơn 90% số bệnh nhân đến khám có các biểu hiệu không đặc hiệu như gầy sút, mệt mỏi, sốt nhẹ, rụng tóc, viêm loét miệng, đau các khớp nhỏ, đau mỏi cơ, rối loạn kinh nguyệt. Khoảng 3/4 số bệnh nhân nổi các ban đỏ bất thường trên da, hay gặp nhất là ban cánh bướm ở mặt - dấu hiệu đặc trưng của lupus ban đỏ hệ thống (ban đỏ ở 2 gò má bắc cầu qua sống mũi). Trong giai đoạn toàn phát của bệnh, có thể xuất hiện các tổn thương nội tạng và thần kinh, mạch máu như tràn dịch màng tim, viêm cơ tim, tràn dịch màng phổi, viêm phổi, viêm cầu thận, co giật, rối loạn tâm thần, thiếu máu, xuất huyết. Các triệu chứng này thường diễn biến thành từng đợt xen kẽ giữa những thời gian lui bệnh. Trong giai đoạn đầu của bệnh, các triệu chứng thường mơ hồ và giống với nhiều bệnh lý khác. Vì vậy, có thể phải mất vài năm kể từ lúc có triệu chứng đầu tiên, bệnh mới được chẩn đoán chính xác. Lupus ban đỏ hệ thống không thể điều trị khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát được nếu điều trị đúng.
Trong giai đoạn nặng của bệnh đang cấp, người bệnh cần được nghỉ ngơi, nhưng vẫn cần một chế độ vận động hợp lý để tránh teo cơ và cứng khớp. Các thuốc chống viêm giảm đau không steroid như aspirin, ibuprofen, naproxen, nimesulide có hiệu quả tốt với các triệu chứng ở cơ và khớp. Thuốc dễ gây viêm loét dạ dày tá tràng nên phải dùng khi no. Các loại corticosteroid chống viêm mạnh hơn nhóm thuốc trên nhưng cũng nhiều tác dụng phụ hơn, chỉ dùng trong trường hợp bệnh nặng có tổn thương nội tạng. Các tác dụng phụ thường gặp là viêm loét dạ dày tá tràng, tăng đường máu, loãng xương, rạn da, tăng nguy cơ nhiễm trùng, ức chế tuyến thượng thận. Do vậy, nên uống thuốc một lần sau bữa ăn sáng. Các thuốc chống sốt rét như hydroxychlloroquine, chloroquine có hiệu quả khá tốt với tổn thương ở da và khớp. Thuốc ức chế miễn dịch như azathioprin (Imuran), cyclopphosphamide (Endoxan), cycloporin (Sandimum) có rất nhiều tác dụng phụ nguy hiểm nên chỉ dùng trong những trường hợp nặng không đáp ứng với corticosteroid đơn thuần. Cho đến nay, chưa có một loại thuốc Đông dược nào chứng minh được hiệu quả rõ rệt trong điều trị lupus ban đỏ hệ thống. Do đó, người bệnh nên hết sức thận trọng khi sử dụng các thuốc này, vì chúng cũng có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn, thậm chí có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân. Người bị mắc bệnh lupus ban đỏ hệ thống LBĐHT cần có một cuộc sống lành mạnh, năng vận động, tránh bị sang chấn tâm lý. Tia tử ngoại trong ánh nắng mặt trời thường khởi phát hoặc làm nặng các đợt cấp của bệnh, cần tránh tối đa. Việc ngừng thuốc đột ngột, đặc biệt là corticosteroid, cũng là một nguyên nhân dẫn đến đợt cấp của bệnh.
 |
| Suy cho cùng dù thế nào cũng chỉ có một nơi để về mà thôi... |
L A N G
13/04
b y B A I
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét